دموگرافی سن‌بذرخوار Nysius cymoides (Het.: Lygaeidae) روی کلزا در آزمایشگاه

انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به‌ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به‌عنوان حشره‌ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می‌دهد. به منظور مطالعه‌ی ویژگی‌های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور جمع‌آوری شده از مزارع کلزای نوذرآباد شهرستان نکا (استان مازندران) تشکیل شد. برای تعیین دوره‌ی نشو و نما و بقای مراحل نابالغ از تعدادی تخم‌های هم‌سن 134 عدد پوره‌ی سن 1 بیرون آمد که بطور جداگانه درون ظرف‌های پتری قرارگرفت. در هر ظرف، منبع تامین آب (پنبه‌ی مرطوب) و غذا (دانه‌های کلزا رقم Option) در نظر گرفته‌شد. روزانه آمار مرگ‌ومیر و پوست‌اندازی و ظهور حشرات بالغ و جنس آن‌ها یادداشت گردید. در آزمایش دیگری، نه جفت سن بطور جداگانه در ظروف پرورش پلاستیکی شفاف 3/0 لیتری همراه آب و غذا قرار داده‌شد. تخمریزی، تفریخ تخم و مرگ و میر آن‌ها روزانه یادداشت شد. تمام آزمایش‌ها و نیز نگهداری کلنی در دمای 1 ± 24 درجه سانتی‌گراد، نور 16 ساعت و رطوبت نسبی 70 - 60 درصد انجام‌ شد. نتایج نشان داد که طول دوران جنینی و پنج مرحله‌ی پورگی به‌ترتیب 07/0 ± 11/8، 25/0 ± 36/8،18/0 ± 31/5، 48/0 ± 95/5، 41/0 ± 53/5 و 51/0 ± 83/6 روز بود. از مرحله‌ی تخم تا پیدایش حشرات کامل ماده و نر به ترتیب 55/1 ± 00/37 و 24/1 ± 89/36 روز طول کشید. در دوران پورگی بیشترین مرگ و میر را پوره‌های سن اول دارا بود. این سن قادر به ایجاد نسل‌های متوالی در آزمایشگاه بوده و از این‌رو به‌نظر می‌رسد که در شرایط یادشده فاقد دیاپوز تولیدمثلی باشد. دوره‌ی پیش از تخمریزی 29/0 ± 0/4 روز بطول انجامید. نرخ‌های ناخالص (GRR) و خالص تولیدمثل (Ro) به‌ترتیب 17/126 و 86/32 تخم ماده بود. دیگر پارامترهای دموگرافیک مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm)، نرخ غائی افزایش جمعیت (λ)، طول دورة یک نسل (T) و زمان دوبرابر شدن جمعیت (DT) به‌ترتیب 07172/0 و 07436/1 (ماده / ماده / روز)، و 69/48 و 66/9 (روز) به دست آمد.